Les- en studiemateriaal: Ervaringsdeskundigheid

Intro

Intro

Lees meer over de bomen, het doel en opzet van de les- en studiematerialen.

Elk onderwijspakket kreeg een andere boom als introbeeld. De bomen zijn van de hand van Saar De Buysere. Het thema 'Ervaringsdeskundigheid' kreeg de plataan als beeld. 

Met de boom van Saar De Buysere ging cartoonist René Krewinkel aan de slag. In samenwerking met Desiree Meulemans maakten we kaarten van de cartoons. Omdat beelden soms meer zeggen dan duizend woorden: klik hier voor de cartoon. De cartoon maakt deel uit van de DSiN-cartoonserie `Mixed Forest'.

Het thema 'ervaringsdeskundigheid' is - net zoals de andere thema's - altijd in ontwikkeling: we nodigen u uit om onze website mee gestalte te geven. U kan interessante artikelen, beelden, teksten doormailen naar Sofie.Sergeant@disabilitystudies.nl. Zo kan het lesmateriaal groeien, ontwikkelen, vertakken en reageren op de steeds wijzigende context.
 
U kan het 'materiaal in opbouw' hiernaast bekijken: u vindt het uitgesplitst in beeldmateriaal, artikels, prezi´s, powerpoints en websites.

"Ervaringsdeskundigen hebben de duurste opleiding en meest relevante kennis"

 

Definiëring ervaringsdeskundigheid

Er zijn vanuit allerlei perspectieven verschillende definities in omloop over ervaringsdeskundigheid. Een selectie hieruit:

  • Iedereen met een minimale ervaring op een bepaald terrein mag zich ervaringsdeskundige noemen op dat terrein (Van Haaster, Wilken, Karbouniaris & Hidajattoellah in het kaderdocument ervaringsdeskundig 2013).
     
  • Ervaringsdeskundigheid is de vaardigheid om kennis en ervaring over het eigen herstelproces, voortkomend uit een beperking of aandoening en gecombineerd met ervaringen van anderen, zodanig te kunnen inzetten dat dit ondersteunend is voor anderen met een kwetsbaarheid of beperking (Van Bergen, Poll, Van der Werf, Willemsen, 2015).
     
  • Een persoon hanteert ervaringsdeskundigheid door de eigen ervaringen serieus te nemen, die voor zichzelf te verwerken en erop te reflecteren en tegelijker door vergelijkbare ervaringen van andere serieus te nemen, en in zijn of haar reflectie verwerken (Hogeschool van Amsterdam, 2013).
     
  • De individuele en collectieve ervaringskennis wordt daadwerkelijk ingezet in een professionele setting. Het enkele bezitten van individuele en collectieve kennis wordt beschouwd als ervaringskennis, zie ook figuur van Timmer in bijlage hieronder.​

Samengevat kan de volgende definitie gehanteerd worden die in 2013 ontwikkeld is vanuit GGZ Nederland, Trimbos-instituut, Hee en kenniscentrum Phrenos: 

"Ervaringsdeskundigheid is het vermogen om op grond van eigen herstelervaring voor anderen ruimte te maken voor herstel. De kennis die door reflectie op de eigen ervaringen en ervaringen van deelgenoten is vergaard, aangevuld met kennis uit andere bronnen, wordt op een professionele manier ingezet ten behoeve van anderen."

 

Bronnenlijst

  • Bergen, AM, van, Poll, A, Werf, M, van der & Willemsen, E. (2015). Ervaringsdeskundigheid in de wijk. Hoe organiseer je dat? Geraadpleegd op 8 november 2016 van https://www.movisie.nl/publicatie/ervaringsdeskundigheid-wijk
  • GGZ Nederland, Trimbos-instituut, kenniscentrum Phrenos (2013). Ervaringsdeskundigheid beroepscompetentie. Geraadpleegd op 8 november 2016: https://www.denederlandseggz.nl
  • Haaster, H. van, Wilken, J.P., Karbouniaris, S. & Hidajattoellah, D. (2013). Kaderdocument ervaringsdeskundigheid. Geraadpleegd op 8 november 2016 van https://www.ervaringswijzer.nl
  • Hogeschool van Amsterdam, kenniscentrum Maatschappij en Recht, lectoraat Outreachend werken en innoveren. (2013). Begrippenkader. Ervaringsdeskundigheid en aanverwanten begrippen. Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam.Timmer, H. (z.d.). Kennisthema Ervaringsdeskundigheid. Phrenos, Kenniscentrum. Geraadpleegd op 08-11-2016 van http://www.kenniscentrumphrenos.nl/kennisthemas/ervaringsdeskundigheid 

 

Over de boom

  • De plataan is een graaggeziene gast op pleintjes. Onder de plataan is het goed toeven. De schaduw van het lover geeft een aangename koelte. De plataan nodigt uit om bankjes te plaatsen en om samen op die bankjes te gaan zitten genieten. Op dit heerlijke pleintje rond de plataan is het niet moeilijk om een Zuiders gevoel te toveren, op een geanimeerd gesprek te voeren, om samen te komen voor een spelletje petanque of om gewoon wat rond te hangen... Je kan er naar toe gaan met een zekere zekerheid dat je er altijd wel iemand treft: zoals in een stamkroeg. Dit brengt ons terug bij de stam, de stam met zijn mooie kleuren en zijn zachte ruwheid. Het thema 'ervaringsdeskundigheid' is bij uitstek verbonden met ontmoetingen:  vaak ongepolijst, leerrijk en verrassend divers. Daarom kozen wij voor de plataan als boom voor het thema.
     
  • De plataan staat symbool voor samenwerken vanuit ervaringsdeskundigheid. Het is een boom die je je vaak terugziet in de openbare ruimte. Bijvoorbeeld op een plein, met een schommel aan de takken en een bankje naast de stam. Het dichte bladerdak biedt schaduw en geborgenheid. Het is daardoor een boom die een grote verscheidenheid aan mensen bijeen brengt en uitnodigt tot ontmoeting. 
     
  • De plataan heeft weinig vruchtbare grond nodig. Het als het ware een ‘pioniersboom’, die ook op schrale bodem uit kan groeien tot een volwaardige boom. De voedingsbodem voor samenwerken vanuit ervaringsdeskundigheid wordt ‘al doende’ vruchtbaarder. Net als ervaringen is de boom multi-inzetbaar, hij is te vormen naar de context waar hij staat.
     
  • De bast van de boom bestaat uit verschillende lagen en staat voor de gelaagdheid van ervaringsdeskundigheid. De stekelige vruchten herinneren aan het prikkelende karakter van ervaringsdeskundigheid: Er moet altijd rekening gehouden worden met een bepaalde mate van onvoorspelbaarheid. De onopvallende bloem laat zien dat het belangrijk is om te zoeken naar kwaliteiten die niet direct aan de oppervlakte liggen. Het handvormige blad van de plataan appelleert aan de gelijkwaardigheid die samenwerken vanuit ervaringsdeskundigheid vraagt: vanuit gelijkwaardigheid elkaar de hand reiken.
     
  • De plataan floreert in zuiderse en zonnige gebieden. We kozen in het beeld van de plataan om te spelen met het licht: met licht en donker, zon en schaduw. Je zou kunnen zeggen dat ervaringsdeskundigheid an sich een zonnige en een schaduwzijde heeft. De beperking maakt dat je pijn of handicap meemaakt en doormaakt. Anderzijds levert dit je een ervaring en kennis op die inzetbaar is voor anderen en veranderingsprocessen in de samenleving. 

Intro: Bestanden

Image icon cartoon_over_teamwork.jpg
Image icon cartoon_over_samenwerken.jpg
Gedicht

Gedicht van Hein Walter (juni 2013), Nederlands zorgkunstenaar.

Kuifje is geen Downer,
Lucky Luke heeft geen IQ van tachtig,
Wiske is geen krakkemik en Suske
 

heeft geen krukken nodig om te kunnen lopen.
In strips is iedereen zoals het hoort,
zoals je denkt dat iedereen zou moeten zijn –
gewoon twee benen die het doen,
een Hollandse mond en een gezond
verstand om mee te kunnen leren wat je kunt.

Maar de wereld van cartoons is van papier,
de werkelijkheid kent vele mensen
die niet lijken op het ideale plaatje:

zo te dik, zus te lang, die een softie, bang voor spinnen,
daar een stoere galbak, plurk, ploert,
en zoveel vreemde eenden, echt gestoord.

Mensen zijn raar. Niet een paar,
maar allemaal. En in onze ongerijmdheid
lijken we als druppels op elkaar.

Maar de ogen moeten nog geopend,
de gelijkheid nog bevochten,
eerst het mededogen, daarna recht voor iedereen.

Maak Asterix vader van een zoon
die moeite heeft met leren,
teken Garfield in een rolstoel,

Donald Duck met een prothese,
Laat Kwik, Kwek en Kwak autisten zijn
die subliem zijn in techniek,

geef stripfiguren handicaps,
maar ook een baan zodat we zien
hoe goed ze daarmee omgaan,

dat we zien dat iedereen een plaats krijgt,
dat niemand exclusief blijft.
Het is niet moeilijk. Echt niet.

Teken het en het bestaat.
En als je toch aan het tekenen bent geslagen,
teken dan meteen het contract,
zodat we zeker weten dat het echt is.
Geen belofte zonder bodem.
Teken het en maak het waar.

 

Gedicht: Bestanden

PDF icon gedicht_gesloten_deur_open_armen.pdf
Leren

Leren

  • Minor Patiëntenparticipatie op de HHS (Haagse Hogeschool)
     
  • Team Ed: "Ervaringsdeskundigheid is meer dan het hebben van een ervaring. Een ervaringsdeskundige heeft geleerd van zijn ervaring én van de ervaringen van anderen. Hij of zij weet deze ervaringskennis functioneel in te zetten. Ervaringsdeskundigen zijn vaak aan het pionieren. Zeker op de plekken waar TEAM ED haar ervaringsdeskundigen inzet: welzijn, schuldhulpverlening, in de wijk... We vinden het belangrijk onze ervaringsdeskundigen goed te trainen en te begeleiden en ook met opdrachtgevers mee te denken over de best mogelijke manier om ervaringsdeskundigheid in te zetten. Samen willen we werken aan een zorg- en dienstverlening waar ervaringsdeskundigen met verschillende taken een vanzelfsprekende plek hebben. De zorg- en dienstverlening aan mensen in kwetsbare posities wordt er zoveel beter van."
     
  • Windesheim opleiding 'Ervaringsdeskundigheid bij professionele zorg- en dienstverleners'
     
  • Erik Smid  geeft aan de hand van eigen ervaringen als normaal begaafd kind van verstandelijk beperkte ouders & als maatschappelijk werker ondersteuning aan hulpverleners die werken met VG-gezinnen.
     
  • Op de site van Coleta Platenkamp staan vele ervaringsverhalen in de vorm van boeken (besprekingen), blogs, docu's(dagboek) en (korte) egodocumenten. Onder de knop Ervaringsverhalen zoeken zijn ze op verschillende manieren te vinden op ziekte/aandoening, thema's, onder besproken boeken, blogs, auteursnaam e.d.  
     
  • Er zijn 3 basiscursussen ervaringsdeskundigheid ontwikkeld door het lectoraat rehabilitatie van de Hanzehogeschool. Het betreft de GOED (psychiatrie), EDNAH (NAH) en EDNIKO (Nieuwkomers/vluchtelingen). 

Leren: Bestanden

PDF icon Universiteit Tilburg - Tranzo: Een opleiding ervaringsdeskundigheid voor mensen met een verstandelijke beperking
Presenteren

Presentaties

  • My three psychiatric careers. A view from different sides of the fence. Seen and Heard @TilburgUniversity TRANZO 'Symposium The next big thing will be a lot of small things'
    By Rachel Perkins BA, MPhil (Clinical Psychology), PhD, OBE Senior Consultant, ImROC Co-editor, Mental Health and Social Inclusion Deputy Chair, Equality and Human Rights Commission Disability Committee

Presenteren: Bestanden

Bestand Onderzoek naar ervaringskennis 2013: Jacqueline Kool, Jenny Boumans en Merel Visse
Bestand Onderzoek naar ervaringskennis 2013: Jacqueline Kool, Jenny Boumans en Merel Visse
Lezen

Websites

Blogs

  • Mireille de Beer, ervaringsdeskundige bij de LFB (belangenvereniging van mensen met een verstandelijke beperking) en Vilans bloggen over samenwerken en wat daarin voor haar belangrijk is. Lees haar tips.
  • Persona's zijn een goede manier om cliënten een stem te geven. Dat stelt Kiyomid van der Veer in haar blog op Zorg+Welzijn.
  • Met blogs, vlogs en interviews wil Pauline Gransier een ander perspectief bieden. U kunt haar ook boeken voor een presentatie.

Boeken

  • Geert Van Hove, Alice Schippers, Mieke Cardol & Elisabeth De Schauwer ( red): ‘Disability studies in de lage landen’. Uitgeverij Garant, Antwerpen/Apeldoorn 2016. ISBN 9789044134025
    Het boek bevat enkele hoofdstukken over de inzet van ervaringskennis.

  • Mieke Cardol: Disability Studies en Participatie: een pleidooi voor diversiteit

  • Wilma Boevink: ‘HEE’ Over Herstel, Empowerment en Ervaringsdeskundigheid in de psychiatrie. Trimbos instituut Utrecht 2017. ISBN 978-90-5253-766-5 Deze uitgave is te bestellen via de webwinkel op www.trimbos.nl (GGZ/ Psychiatrie/ Vernieuwende patiëntvriendelijke ideeën/ Informatief/ ED/AG)
    Online
    Meer lezen

  • Laat je niets wijsmaken, Jan Bransen: “Dit boek is een pleidooi voor ons gezonde verstand. In een mooie afwisseling van verhalende en betogende teksten laat Jan Bransen zien hoe bijzonder maar ook hoe natuurlijk ons gezonde verstand is en hoe dubieus de vooronderstellingen zijn die ten grondslag liggen aan een zuiver en strikt wetenschappelijk wereldbeeld.
    Bransen verzet zich tegen een maatschappelijke orde waarin wetenschappelijke expertise steeds belangrijker wordt en ons nuchtere denken meer en meer wordt gewantrouwd. Wetenschappelijke kennis kan ons gezonde verstand namelijk niet vervangen, maar hoogstens aanvullen. Hét wetenschappelijke verhaal over de mensheid is immers ons verhaal: een verhaal over emoties, wederzijdse verwachtingen en ons verlangen naar gedeeld begrip. Bransen laat zien dat de gedragswetenschap er goed aan doet de prominente rol van ons gezonde verstand te omarmen.”

  • Het boekje 'De betekenis van het VN-verdrag voor mensen met een beperking' is gemaakt door de VN ambassadeurs Jeanet Wardenier en Henk van Dijk, werkzaam bij de LFB in Wolvega. Zij geven in gemakkelijke taal informatie over het VN-verdrag. Mensen met een beperking zijn zich vaak niet bewust van de rechten en plichten van het VN-verdrag. Daarom is informatie over het verdrag belangrijk. Zo kunnen mensen met een beperking en hun omgeving zich bewust worden van de inhoud en de bedoeling van het VN-verdrag. Zij hopen dat door het gebruik van dit boekje steeds minder mensen met een beperking worden uit- en buitengesloten."

  • Ervaringsdeskundigheid van personen met een handicap, Niets over ons zonder ons! Hoe participatie 'waar' maken. Grip vzw. 16 februari 2009.

  • Inge Mans: Het hart van de zorg. Naar aanleiding van het verschijnen van dit boek schreef Coleta Platenkamp een collum over een nieuwe beweging in de zorg die niet meer weg te denken is. Deze collum zal hier binnenkort verschijnen.

  • Alie Weerman: Ervaringsdeskundige zorg- en dienstverleners. Op de website van 'patiëntenverhalen' leest u een korte boekbespreking

  • Narratief inclusief werken van Dominiek Lootens

Artikelen

  • Feeling for the game. Een verkenning van het begrip ervaringskennis binnen ‘disability gerelateerd’ onderzoek. 
    Auteurs:
    • ​Jacqueline Kool, Disability Studies in Nederland, Amersfoort; VUmc Metamedica, Amsterdam. 
    • Jenny Boumans, Trimbos-instituut, Utrecht.
    • Merel Visse, Universiteit voor Humanistiek, Utrecht.
    • Inge Bramsen, Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam, Rotterdam.
    • Truus Teunissen, VUmc Metamedica/EMGO+, Amsterdam & maker van de beelden in dit artikel.
       

  • Ervaringsdeskundigheid vraagt om creatieve vormen van kennisontwikkeling. Kike de Jong

  • Als ervaringsdeskundige ervaringen delen met impact
     
  • Bramsen, I. & Kool, J. (2016) “Ervaringskennis van cliënten en hun naasten”. In: Munten, G., J. Verhoef & C. Kuiper (2016), Evidence-based practice voor verpleegkundigen. Gezamenlijke geïnformeerde besluitvorming. Amsterdam: Boom Uitgevers
     
  • Kool, J. & Bramsen, I. (2016) “Ervaringskennis van cliënten en hun naasten”. In: Kuiper, C., G. Munten, & J. Verhoef (2016), Evidence-based practice voor paramedici. Gezamenlijke geïnformeerde besluitvorming. Amsterdam: Boom Uitgevers.

  • Kool, J., et al.. "Feeling for the game. Een verkenning van het begrip ervaringskennis binnen 'disability gerelateerd’ onderzoek". In: Geert van Hove, Alice Schippers, Mieke Cardol, Elisabeth De Schauwer (red.) (2016), Disability Studies in de Lage Landen. Antwerpen/Apeldoorn: Garant Uitgeverij N.V. 

  • Literatuur over ervaringsdeskundigheid en GGZ is op de website deervaringsdeskundige.nl ook mooi overzichtelijk weergegeven.

  • Proefschrift Ervaringsdeskundige zorg- en dienstverleners: Stigma, verslaving & existentiele transformatie A. Weerman (2016). 
     
  • Basiscurriculum Ervaringsdeskundigheid Bouwstenen voor onderwijs en opleidingen voor ervaringsdeskundigen.
     
  • Kaderdocument Ervaringsdeskundigheid
     

  • Ervaringsdeskundigheid moet je politiseren. Ervaringskennis in Nederland begon in de ggz, in Vlaanderen bij armoedebestrijding. Wat leert die andere historie van onze zuiderburen ons? Drie Vlaamse auteurs analyseren: mensenrechten zijn politiserend.

  • Onderzoek Tha Bus on Tour ZBG

  • Position Paper 'Integratie ervaringskennis binnen het HBO'. A. Weerman. C. van Slagmaat. J.A. Kroes e.a.

  • https://konekt.be/nl/nieuws/samen-praten-doe-het-eens-met-een-beeldboek; Slagmaat, C. van; Kroes, J.A.; Terhaag, J.B.G.G.; Wilken, J.P.; Passavanti, M.E.; Sedney, P.L.F.; Karbouniaris, S. (2015. Hogeschool Overleg Ervaringskennis en Ervaringsdeskundigheid (HOED) met vertegenwoordiging van Windesheim, Hanzehogeschool, Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Fontys, Hogeschool Utrecht. Utrecht: KSI.

  • Het andere perspectief. Kowalk, H. (2015). Het andere perspectief. Het verhaal van een ervaringsdeskundige bij de Hogeschool van Amsterdam. Uitgave: Hogeschool van Amsterdam.
     
  • Ervaringen met de inzet van Ervaringsdeskundigheid. Desain, Lisette, Eefje Driessen, Wouter van den Graaf, Joep Holten, Max A. Huber, Mark Jansen, Rosalie Metze en Paulina Sedney (2013). Ervaringen met de inzet van ervaringsdeskundigheid . Uitgave: Hogeschool van Amsterdam.
     

  • Begrippenkader Ervaringsdeskundigheid. Driessen, Eefje, Joep Holten, Max Huber, Elisa Passavanti, Paulina Sedney en Xiomara Vado Soto (2013). Begrippenkader, Ervaringsdeskundigheid en aanverwante begrippen. Uitgave: Hogeschool van Amsterdam. 

  • It’s All Just Us. Huber, M. & Lochtenberg, M. (2013). It’s all just us. Krachtwerk on tour in the USA. In: Sozio, Nr. 2, pp 40-45
     
  • Posterpresentatie Leren door Doen! Huber, M., Passavanti, M.E. en L.E. Remmelink. Posterpresentatie Leren door te Doen! Lectoraat Outreachend Werken en Innoveren, Team Herstelgericht Outreachend Werken tijdens Postersessie AKMI, Hogeschool van Amsterdam.
     
  • Verslag Leren in Gezelschap. Sedney, P.L.F., L.E. Remmelink en R. Schippers (2016) Leren in Gezelschap. Een groeidocument n.a.v. 'Leren in gezelschap'-bijeenkomsten rond herstel(ondersteuning) en ervaringsdeskundigheid. Uitgave: Hogeschool van Amsterdam, Kenniscentrum AKMI, Lectoraat Outreachend werken en Innoveren.
     
  • Een dame van 82 .....Tekst uit: Ilse Warners. Terug naar de oorsprong. 
     

  • Werken vanuit plekken in het echte leven. Een kansrijk sociaal-ruimtelijk raamwerk.  
    Ant Lettinga, Martian Slagter, Ellis Merkelijn & Louis Meijering

    "Levens van mensen in kwetsbare situaties kunnen nogal overweldigend kunnen zijn. Meer greep op het eigen leven krijgen is dan juist de onuitgesproken hulpvraag. Daartoe presenteren wij een breder sociaal-ruimtelijk raamwerk, dat levens van mensen begrijpt vanuit plekken waar ze graag zijn, waren en naartoe willen. Ervaringen van mensen die na hersenletsel hun leven weer willen oppakken, dienen hierbij als voorbeeld."

Lezen: Bestanden

PDF icon 01_proefschrift_de_ervaringsdeskundige_hulpverlener_moet_meer_ruimte_krijgen.pdf
PDF icon 02_af1373-basiscurriculum-ervaringsdeskundigheid_web.pdf
PDF icon 03_kaderdocument_22-05-2013.pdf
PDF icon 04_onderzoek-tha-bus-on-tour-2015-zbg.pdf
PDF icon 05_position_paper_hoed.pdf
PDF icon 06_hva_het-andere-perspectief.pdf
PDF icon 07_aanvulling_boek_hva_ervaringskennis_en_ervaringsdeskundigheid_in_de_praktijk_hva_ervaringen.pdf
PDF icon 08_hva_begrippenkader.pdf
PDF icon 09_2013-sozio-studiereis_vs_herstelgerichte_zorg.pdf
PDF icon Sterke verhalen uit het ziekenhuis
PDF icon Masterthesis Francis Guldemond: Ervaringsdeskundige doet onderzoek naar toegankelijkheid in VUmc voor mensen met NAH
PDF icon Walmsley: Involving users with learning difficulties in health improvement: Lessons form inclusive learning disability research
PDF icon Walmsley: Inclusive Research - The non-disabled researchers role
PDF icon Methodiek EEP: Eigenhandig Ervaringsdeskundig Plan - De kracht van ervaringsdeskundigheid
PDF icon Gewoon Bijzonder NPG: Werkpakket B: Kweekvijver ervaringsdeskundigen
PDF icon Eric Wilms Thesis Master begeleidingkunde: Waarom moeten wij als eerste beginnen?
Kijken

YouTube

Film en video (overige)

Beeldmateriaal

Om kennis van ervaringsdeskundigen te ontsluiten, te horen, te begrijpen,... zijn tijd en taal twee belangrijke begrippen: tijd nemen en taal zoeken waardoor dialoog kan plaatsvinden.
Om dialoog op gang te brengen, om te verdiepen en te verbreden, om mensen op hun gemak te stellen, om beter te kunnen luisteren naar elkaar... kunnen we de dialoog zo organiseren dat we 'houvast' hebben. Zeker als het gaat over 'delicate' thema's, zaken die we moeilijk vinden om te bespreken.

  • Soms kan het helpen om elkaar niet aan te kijken. Bij voorbeeld in een auto.
  • Een kop koffie of thee, iets lekkers erbij. Altijd goed.
  • Een foto-album.
  • Papier en potloden om de dialoog op te tekenen of te structureren.
  • Sofie Sergeant ontwikkelde samen met kunstenaar Saar De Buysere ter ondersteuning van deze dialoog visuele materialen. Deze beeldmaterialen zijn in eerste instantie ontwikkeld voor mensen met een verstandelijke beperking maar in principe voor iedereen bruikbaar die baat heeft bij beeld in de dialoog.

Sofie Sergeant en Saar De Buysere: beeldboeken:

  • Het beeldboek 'Dingske' gaat over dementie. 
  • Het beeldboek 'Nu en straks' gaat over palliatieve zorg.  Naar aanleiding van dit beeldboek kwam er de documentaire 'Nu en straks' van Joke Nyssen over ziekte en keuzes, communicatie met mensen met een verstandelijke beperking
  • In de doos 'Achter de rouw' wordt de invloed van rouw op de acht levensdomeinen (QOL - Schalock) uitgetekend en in grote puzzelstukken vorm gegeven.
     
  • Ebb: een app ontwikkeld in het kader van het proefschrift van Sofie Sergeant. De app ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking in de reflectie over identiteit, talent en ambitie: wie ben ik, wat vind ik belangrijk, wie zijn mijn belangrijke anderen, wat zijn de plekken waar ik graag ben, wat helpt mij bij stress...

Cartoons

Elk onderwijspakket kreeg een andere boom als introbeeld. De bomen zijn van de hand van Saar De Buysere. Het thema 'Ervaringsdeskundigheid' kreeg de plataan als beeld. Meer hierover kan u lezen onder 'Voelen'. Met de boom van Saar De Buysere ging cartoonist René Krewinkel aan de slag. In samenwerking met Desiree Meulemans maakten we kaarten van de cartoons. Omdat beelden soms meer zeggen dan duizend woorden: klik hier voor de cartoon over ervaringsdeskundigheid. De cartoon maakt deel uit van de DSiN-cartoonserie `Mixed Forest'. 

Kijken: Bestanden

Image icon Cartoon van Peter de Wit - Ervaringsdeskundigheid
Image icon Cartoon over Ervaringsgericht werken - Angst
Image icon Cartoon 'Expert on my life'
Image icon 'Knowledge' and 'Experience' in an image
Horen

Audio

Voelen

Betekenis

Interpretaties, associaties en betekenissen die opdagen bij de plataan:

  • De plataan is een graaggeziene gast op pleintjes. Onder de plataan is het goed toeven. De schaduw van het lover geeft een aangename koelte. De plataan nodigt uit om bankjes te plaatsen en om samen op die bankjes te gaan zitten genieten. Op dit heerlijke pleintje rond de plataan is het niet moeilijk om een Zuiders gevoel te toveren, op een geanimeerd gesprek te voeren, om samen te komen voor een spelletje petanque of om gewoon wat rond te hangen... Je kan er naar toe gaan met een zekere zekerheid dat je er altijd wel iemand treft: zoals in een stamkroeg. Dit brengt ons terug bij de stam, de stam met zijn mooie kleuren en zijn zachte ruwheid. Het thema 'ervaringsdeskundigheid' is bij uitstek verbonden met ontmoetingen:  vaak ongepolijst, leerrijk en verrassend divers. Daarom kozen wij voor de plataan als boom voor het thema.
     
  • De Plataan staat symbool voor samenwerken vanuit ervaringsdeskundigheid. Het is een boom die je je vaak terugziet in de openbare ruimte. Bijvoorbeeld op een plein, met een schommel aan de takken en een bankje naast de stam. Het dichte bladerdak biedt schaduw en geborgenheid. Het is daardoor een boom die een grote verscheidenheid aan mensen bijeen brengt en uitnodigt tot ontmoeting. 
     
  • De plataan heeft weinig vruchtbare grond nodig. Het als het ware een ‘pioniersboom’, die ook op schrale bodem uit kan groeien tot een volwaardige boom. De voedingsbodem voor samenwerken vanuit ervaringsdeskundigheid wordt ‘al doende’ vruchtbaarder. Net als ervaringen is de boom multi-inzetbaar, hij is te vormen naar de context waar hij staat.
     
  • De bast van de boom bestaat uit verschillende lagen en staat voor de gelaagdheid van ervaringsdeskundigheid. De stekelige vruchten herinneren aan het prikkelende karakter van ervaringsdeskundigheid: Er moet altijd rekening gehouden worden met een bepaalde mate van onvoorspelbaarheid. De onopvallende bloem laat zien dat het belangrijk is om te zoeken naar kwaliteiten die niet direct aan de oppervlakte liggen. Het handvormige blad van de plataan appelleert aan de gelijkwaardigheid die samenwerken vanuit ervaringsdeskundigheid vraagt: vanuit gelijkwaardigheid elkaar de hand reiken.
     
  • De plataan floreert in zuiderse en zonnige gebieden. We kozen in het beeld van de plataan om te spelen met het licht: met licht en donker, zon en schaduw. Je zou kunnen zeggen dat ervaringsdeskundigheid an sich een zonnige en een schaduwzijde heeft. De beperking maakt dat je pijn of handicap meemaakt en doormaakt. Anderzijds levert dit je een ervaring en kennis op die inzetbaar is voor anderen en veranderingsprocessen in de samenleving. 
Doen

Spel en Actie

SPEL

ACTIE

  • Team Ed: "Ervaringsdeskundigheid is meer dan het hebben van een ervaring. Een ervaringsdeskundige heeft geleerd van zijn ervaring én van de ervaringen van anderen. Hij of zij weet deze ervaringskennis functioneel in te zetten. Ervaringsdeskundigen zijn vaak aan het pionieren. Zeker op de plekken waar TEAM ED haar ervaringsdeskundigen inzet: welzijn, schuldhulpverlening, in de wijk... We vinden het belangrijk onze ervaringsdeskundigen goed te trainen en te begeleiden en ook met opdrachtgevers mee te denken over de best mogelijke manier om ervaringsdeskundigheid in te zetten. Samen willen we werken aan een zorg- en dienstverlening waar ervaringsdeskundigen met verschillende taken een vanzelfsprekende plek hebben. De zorg- en dienstverlening aan mensen in kwetsbare posities wordt er zoveel beter van."
     
  • Wij staan op: 
    "Het VN-verdrag is op 21 januari 2016 aangenomen oftewel goedgekeurd door de Tweede Kamer. Op 12 april 2016 werd het VN-verdrag door de Eerste Kamer aangenomen! Zie het item bij het NOS-journaal. Nu begint voor ons het echte werk! Namelijk: vanuit ervaringsdeskundigheid vertellen wat er nodig is om het VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap goed uit te voeren. De beweging voert campagne om het denken, doen en laten van Nederland te veranderen als het gaat om (de positie van) mensen met een beperking. Omdat wij alleen vanuit onze eigen ervaringen kunnen praten, gaan wij graag in gesprek met anderen."
     
  • Aparticipatie:
    "Op deze website vertellen de jongeren van toen, die soms meer dan twintig jaar in een internaat woonden, hun eigen verhaal. Verhalen en beelden van mensen die ooit in de bossen hebben gewoond, zijn namelijk van groot historisch belang. Zeker nu steeds meer oude instellingen verdwijnen en daarmee heel veel beeld- en fotomateriaal. Deze verhalen willen we op video vastleggen voor de volgende generaties."

(Beeldvormings)campagnes

Organiseren

  • de Vereniging van Ervaringsdeskundigen

    "Ervaringsdeskundigheid kent nog niet zo’n lange geschiedenis, en zeker niet als een verschijnsel dat naast wetenschappelijke en professionele kennis een gelijkwaardige rol speelt in het herstelproces van mensen die kampen met lastige levenskwesties." 

    "Ervaringsdeskundige een “beroep”. Of niet? In ieder geval een “fenomeen”, een “verschijnsel”, waar niemand meer omheen kan. Wat we nu zien in de ontwikkeling van fenomeen tot beroep is dat met betrekking tot Ervaringsdeskundigheid de nodige versnippering in discussies plaats vindt.

    De Vereniging van Ervaringsdeskundigen heeft zich ten doel gesteld om hierin eenheid te brengen. We nodigen iedereen die hier een positieve bijdrage aan wil leveren van harte uit om zich bij ons aan te sluiten als lid van onze vereniging!"

Werken

Team ED: het sociale uitzendbureau voor ervaringsdeskundigen.
TEAM ED heeft als doelstelling het verbeteren van zorg- en dienstverlening door de professionele inzet van ervaringsdeskundigen. TEAM ED levert ervaringsdeskundigen voor tal van opdrachten in het sociale domein.

Doen: bestanden

Image icon Houten muurbord - ad valvas ifv uitwisseling over ervaringsdeskundigheid
Discussiëren

Discussiegroepen en fora

Doen

Onderzoek

Colofon

Contact

Het is voor ons een uitdaging om elke boom up to date te houden. Gelukkig worden we hiervoor bijgestaan door een team van betrokkenen bij elke boom. Het gaat om experts, mensen met  kennis en/of ervaringsdeskundigheid mbt het thema. Dankzij hen blijven we scherp en kunnen we blijvend aanvullen.

Als u tips heeft voor extra betrokkenen, ziet u zelf iets dat niet (meer) klopt of wilt u iets aanvullen: heel graag via sofie.sergeant@disabilitystudies.nl.

We willen met onze les- en studiematerialen niet volledig zijn: dat is eenvoudigweg niet mogelijk. Soms moet je de brug bouwen terwijl je erover loopt en dat is wat we proberen doen. 

Betrokkenen

Deze boom is ontstaan in nauwe samenwerking met de Projectgroep Leerwerkplaats Ervaringsdeskundigheid van de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen). Deze groep bestaat uit ervaringsdeskundigen, professionele medewerkers en vrijwilligers en wordt geleid en georganiseerd door Lineke van Hal, Maaike Hermsen, Ida van Asselt-Goverts, Mariëtte van Hees en Elske van Oostaijen.

Ook dank aan Jacqueline Kool voor delen van literatuur, en van haar onderzoek met collega's Jenny Boumans en Merel Visse.

Speciale dank aan Ellis Merkelijn, Truus Teunissen, Leendert van de Merbel, Sanneke Duijf, Coleta Platenkamp en Levi van Dijk voor inspiratie en delen van bronnen en materiaal.