Samenvatting
Kwetsbare voetgangers mijden straten en buurten maar willen veilig over straat. De Mening van mensen met een beperking over rechtvaardig gebruik van openbare ruimte klinkt gedempt. Dit project helpt veldwerkers hun ervaringen om te zetten in gezamenlijke ervaringskundigheid en aan tafel te zitten bij stakeholders om hun stem te laten horen. Gemeente Nijmegen en West-Betuwe stellen adviezen van veldwerkers op prijs, nemen deze op in Inclusie Agenda’s. Nu nog de uitvoering.
Veldwerkers gaan hun adviezen doeltreffend onder de aandacht brengen van belanghebbende partijen. In Nijmegen over toegankelijkheid van culturele en kunstinstellingen en de weg daarnaartoe, met als doel bevorderen van mentale gezondheid.
In West-Betuwe willen zij meebeslissen over structurele verbetering van de openbare ruimte. Experts trainen veldwerkers in Ervaringskundig inclusief samenwerken. In Workshops, walkshops en weetings delen veldwerkers hun bevindingen met beleidsmakers en uitvoerders. Niets zonder ons!
Het project start in juni 2023, duurt 10 maanden en ontvangt subsidie vanuit het ZonMw-programma Voor Elkaar!.
Nadere informatie is te verkrijgen bij de projectleider Edwin Luitzen de Vos (06 212 27 481) of mail naar NetWerkGoedGeregeld@gmail.com
Doelstelling
Doel van het project is om structureel aandacht te vragen voor een veilige en toegankelijke publieke ruimte, te participeren in besluitvorming daarover en over het uitvoeren van verbeteringen. Veldwerkers met diverse beperkingen willen en kunnen samen met relevante stakeholders bijdragen aan het toegankelijk maken van de publieke ruimte met als doel de rechtvaardige gemeente waar te maken in het licht van het VN-verdrag Handicap.
Veldwerkers in Nijmegen willen specifiek aandacht voor toegankelijkheid van kunst- en culturele instellingen omdat cultuurparticipatie mentale gezondheid bevordert. Daarbij gaat het ook om de weg daarnaartoe en weer terug.
De veldwerkers in West-Betuwe willen het inclusieve proces van inspraak structureel vormgeven.
Ons project richt zich op versterken van het geluid van mensen met een beperking. Doel is veldwerkers met diverse beperkingen te begeleiden naar gezamenlijke ervaringskundigheid zodat zij kunnen adviseren over hun gebruik van de publieke ruimte, acties organiseren en hun stem laten horen op straat en in het stadhuis met als doel Rechtvaardige gemeenten met inclusieve openbare ruimten in het licht van het VN-verdrag Handicap. Zij worden geholpen eigen ervaringen om te zetten in gezamenlijke ervaringskundigheid. Tezamen garanderen zij diversiteit; ze bestaan uit kwetsbare ouderen en mensen met diverse beperkingen. In online informatiebijeenkomsten, workshops en walkshops worden andere ervaringsdeskundigen, experts en vertegenwoordigers van maatschappelijke partijen aangesproken op hun bijdrage aan oplossingen. Dit onder het motto: Alles met ons met de voor ons noodzakelijke middelen!
De kans is groot dat beleidsmakers, programmeurs, uitvoerders, theaterdirecteurs meer (moeten) gaan luisteren naar ervaringsdeskundigen. Verantwoordelijke partijen moeten vooruitlopend op de nieuwe Omgevingswet (eind 2023) visies ontwikkelen op hoe bewoners te betrekken bij de ontwikkeling van de openbare ruimte. Daarbij zijn er recent inclusie-ambtenaren aangesteld waar de projectpartners goede relaties mee hebben.
Bekende belemmerende factoren zijn architecten die gaan voor de schoonheid van hun ontwerp en niet voor toegankelijkheid.
Vragen die belanghebbenden samen beantwoorden zijn:
1. Wat is er gedaan met de eerdere adviezen en welke lessen zijn daaruit te leren?
2. Hoe worden wij serieus genomen en komen wij aan tafel bij besluitmakers om het toegankelijk en veilig maken van straten en routes, zoals naar culturele ruimten, en hoe worden die vanuit een inclusief perspectief gerealiseerd?
3. Hoe draagt inclusieve besluitvorming over duurzame aanpassing van de publieke ruimte bij aan een rechtvaardige stad?
4. Welke lessen in de implementatie zijn geleerd en hoe gaan we samen verder?
Methode
Ons Implementatie project omvat de onderstaande strategie en aanpak in 4 fasen. Het betreft Participatieve Actie Aanpak waarbij twee bestaande groepen/netwerken van mensen met een beperking (in de breedste zin van het woord) worden samengebracht door lokale ondersteuners in Nijmegen en West-Betuwe. Zij bespreken welke verbeteringen dan wel faciliteringen voor de rechtvaardige, inclusieve, veilige openbare ruimte zijn gerealiseerd op basis van de eerdere inzet (zie: Met z'n allen de straat op! | Disability Studies in Nederland).
Op basis van persoonlijke verhalen wordt besproken of en zo ja welke verbeteringen er zijn gerealiseerd na het eerdere project; ‘wat is waarom gelukt’, ‘wat is waarom onvoldoende gelukt’ en ‘wat is waarom volstrekt mislukt’.
Vervolgens organiseren lokale veldwerkers Workshops met aansluitend Walkshops of Weetings.
- Workshop: Veldwerkers kiezen onderwerpen en experts op het terrein waar ze nader op geïnformeerd willen worden. Vervolgens traint en adviseert de implementatie-expert de veldwerkers. Mogelijke kennisgebieden kunnen zijn wijkaanpak, de inclusieve c.q. rechtvaardige stad (zoals Capability Approach van Sen), specifiek op het perspectief gefocuste burgerinitiatieven, voorbeeldprojecten (zoals Toegankelijke muziekpodia en festivals van Handicap.nl en Lang Leven Cultuur van Club Goud)
- Walkshop: Welke stoepen en straten zijn goed toegankelijk voor kwetsbare voetgangers? Wat kan er beter? En wat zouden we daar samen aan kunnen doen? Dat zijn de vragen waar we tijdens de door veldwerkers georganiseerde Walkshops samen antwoord op geven.
Na een korte introductie (10 minuten) door de begeleider over de te lopen route en op welke hindernissen men zoal kan letten, gaan de deelnemers in groepjes van 4 à 6 op pad. Zij worden voorafgegaan door enkele (buiten de locatie wachtende) lokale veldwerkers. Die stellen zich op enkele punten op de route op bij de voor hen specifieke hindernissen en wijzen de deelnemers daarop.
- Weeting: Is een combinatie van walkshop en meeting. Een overlegvorm voor groepen die met 2 à 3 personen wandelend overleggen over oplossingen van problemen en gedurende de af te leggen route tweemaal als groep verzamelen om bevindingen te delen.
Voordelen van een Walkshop en Weeting zijn onder meer: meer bewegen; creatiever overleggen; productiever vergaderen; makkelijker beslissingen nemen (Zie onder meer www.weeting.nl).
Resultaten
Ons Implementatie project omvat de onderstaande strategie en aanpak in 4 fasen. Het betreft Participatieve Actie Aanpak waarbij twee bestaande groepen/netwerken van mensen met een beperking (in de breedste zin van het woord) worden samengebracht door lokale ondersteuners in Nijmegen en West-Betuwe. Zij bespreken welke verbeteringen dan wel faciliteringen voor de rechtvaardige, inclusieve, veilige openbare ruimte zijn gerealiseerd op basis van de eerdere inzet (zie: Met z'n allen de straat op! | Disability Studies in Nederland).
Op basis van persoonlijke verhalen wordt besproken of en zo ja welke verbeteringen er zijn gerealiseerd na het eerdere project; ‘wat is waarom gelukt’, ‘wat is waarom onvoldoende gelukt’ en ‘wat is waarom volstrekt mislukt’.
Vervolgens organiseren lokale veldwerkers Workshops met aansluitend Walkshops of Weetings.
- Workshop: Veldwerkers kiezen onderwerpen en experts op het terrein waar ze nader op geïnformeerd willen worden. Vervolgens traint en adviseert de implementatie-expert de veldwerkers. Mogelijke kennisgebieden kunnen zijn wijkaanpak, de inclusieve c.q. rechtvaardige stad (zoals Capability Approach van Sen), specifiek op het perspectief gefocuste burgerinitiatieven, voorbeeldprojecten (zoals Toegankelijke muziekpodia en festivals van Handicap.nl en Lang Leven Cultuur van Club Goud)
- Walkshop: Welke stoepen en straten zijn goed toegankelijk voor kwetsbare voetgangers? Wat kan er beter? En wat zouden we daar samen aan kunnen doen? Dat zijn de vragen waar we tijdens de door veldwerkers georganiseerde Walkshops samen antwoord op geven.
Na een korte introductie (10 minuten) door de begeleider over de te lopen route en op welke hindernissen men zoal kan letten, gaan de deelnemers in groepjes van 4 à 6 op pad. Zij worden voorafgegaan door enkele (buiten de locatie wachtende) lokale veldwerkers. Die stellen zich op enkele punten op de route op bij de voor hen specifieke hindernissen en wijzen de deelnemers daarop.
- Weeting: Is een combinatie van walkshop en meeting. Een overlegvorm voor groepen die met 2 à 3 personen wandelend overleggen over oplossingen van problemen en gedurende de af te leggen route tweemaal als groep verzamelen om bevindingen te delen.
Voordelen van een Walkshop en Weeting zijn onder meer: meer bewegen; creatiever overleggen; productiever vergaderen; makkelijker beslissingen nemen (Zie onder meer www.weeting.nl).
Projectinformatie
Looptijd project: half mei 2023 – half maart 2024 (10 maanden).
Personen
|
Naam: |
Rol binnen het project: |
Organisatie: |
Stad |
|
|
Moniek van Daal |
Hoofdaanvrager |
Stichting In Samenwerking Met (Club Goud) |
Nijmegen |
|
|
Suzanne Bruner |
Lokale projectondersteuner |
Stichting In Samenwerking Met (Club Goud) |
Nijmegen |
|
|
Ariëla van de Linde |
Lokale projectondersteuner |
Club Goud |
Nijmegen |
|
|
Edwin de Vos |
Projectleider, expert |
CHAMP Disability Studies |
Almere |
|
|
Alice Schippers |
Bestuurlijk verantwoordelijke |
Disability Studies, Universiteit voor Humanistiek |
Utrecht |
|
|
Irene van Helden |
Lokale projectondersteuner |
Platform Toegankelijkheid West-Betuwe |
West-Betuwe |
|
|
Angela Hanse |
Secretariaat |
DSiN |
De Meern |
|
|
Annica Brummel |
Extern expert |
Hogeschool Arnhem Nijmegen |
Nijmegen |
|
|
Dick Houtzager |
Extern expert |
Medewerker Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme |
Den Haag |
|
Club Goud (Hoofdaanvrager) - zet zich sinds 2017 in voor ouderen in een kwetsbare fase van hun leven. Ouderen die zich vaak niet meer verbonden voelen met de maatschappij en een steuntje in de rug kunnen gebruiken om anderen te ontmoeten. Uit onderzoek en ervaring weten we dat cultuurparticipatie hier een belangrijke rol in kan spelen. Cultuur brengt niet alleen inspiratie, afleiding en plezier; cultuur verbindt mensen! Om cultuurdeelname voor zoveel mogelijk ouderen toegankelijk te houden werken we samen met de cultuursector hard aan de fysieke en sociale toegankelijkheid van culturele instellingen én de weg er naartoe. Want wat is een toegankelijke voorstelling als je er niet kunt komen.
Platform Toegankelijk West Betuwe is een onafhankelijk platform opgericht door een enthousiaste groep inwoners uit West Betuwe, we bestaan sinds 2020. Wij zetten ons in voor een gemeente zonder fysieke en sociale drempels voor mensen met een beperking. Wij vinden het belangrijk dat toegankelijkheid de norm moet worden in West Betuwe op alle gebieden: openbaar vervoer, werk & onderwijs, wonen, openbare ruimte, zorg, sport en cultuur. Inclusie is daarbij een groot vereiste. Het begint met bewustwording en dat is nog steeds nodig, daar zijn wij van overtuigd!
De partners zelf maken deel uit van diverse samenwerkingsverbanden met organisaties en personen zoals Zelfregiecentrum Nijmegen, Oogvereniging Betuwe, Mienke van Alphen, Academische werkplaats Disability Studies, inclusie ambtenaren etc..
Stichting Disability Studies in Nederland (Bestuurlijk verantwoordelijk): Directeur Prof. Alice Schippers.
Penvoerder: Edwin Luitzen de Vos.
De kernwaarde van het project laat zich omschrijven als: Nu even alleen door ons met de door ons gewenste ondersteuning. Deze kernwaarde zet een stapje verder dan ‘Niets over ons zonder ons’. Dit project sluit nog beter aan bij eigen regie, empowerment, inclusie en gelijkwaardigheid, dankzij:
a. de concretisering van het ‘door ons’;
b. het laatste woord dat bij mensen met een beperking ligt over de gewenste ondersteuning;
c. de bovenliggende rol die mensen met een beperking innemen in alle fasen van dit project.
In totaal nemen tenminste 12 veldwerkers deel en daarnaast supporters en experts.
Dit project is mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van ZonMW, programma Voor Elkaar!.
Contact
Projectleider Edwin Luitzen de Vos (06 212 27 481)
Downloads
In de maand maart van 2024 zal er "Printing on Demand" online verslag verschijnen bij waarin de inhoud van 2 inspiratiedocumenten is verzameld. Hierin zijn te vinden vanuit een ‘van onderop’ strategie: de bevindingen van inwoners van Nijmegen en West-Betuwe. Zij spreken ons toe en we geven de stemmen en beelden een plek.