Samenvatting
Het betreft een kwalitatief praktijkonderzoek onder vijf bewoners, hun ouders en begeleiders van Ipse de Bruggen in samenwerking met een co-onderzoeker vanuit Ipse de Bruggen.
Ipse de Bruggen loopt in de praktijk tegen diverse vragen en knelpunten aan bij het versterken van de zelfregie en het maken van keuzes door mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking.
- Niet alleen de cliënt heeft regie nodig, ook de begeleider heeft empowerment nodig om cliënten goed te kunnen ondersteunen in het maken van keuzes;
- Cliënten zijn soms gehospitaliseerd en zijn daardoor minder in staat om eigen keuzes te maken;
- Cliënten hebben een afhankelijkheidspositie ten opzichte van de begeleider;
- Cliënten zijn loyaal aan en gevoelig voor anderen om hem heen: “hij bedoelt het zo goed”
- Er zijn vaak veel meningsverschillen over wat cliënten aankunnen;
- Cliënt, begeleider en ouder/ vertegenwoordiger kunnen verschillen van inzicht of mening waardoor er wordt voorbijgegaan aan de cliënt;
- Het interpersoonlijke aspect speelt een essentiële rol in het maken van keuzes door mensen met een verstandelijke beperking.
Doel van het onderzoek is om beter in beeld te krijgen wat er voor cliënten nodig is om meer eigen regie te ervaren en om inzicht te krijgen in welke interventies bijdragen in het ondersteunen van cliënten met een lichte of matige verstandelijke beperking bij het maken van keuzes. Hiernaast draagt het onderzoek bij aan versterking van de professionaliteit/ vakmanschap van medewerkers van Ipse de Bruggen op het gebied van ondersteunen van cliënten bij het maken van keuzes/ eigen regie.
Het onderzoek is een kleinschalig en praktijkgericht pilotproject op basis van participatief actie onderzoek.
Het onderzoek leidt niet alleen tot kennis maar ook tot ontwikkeling van praktische tools voor cliënt en begeleider. Het onderzoeksproces is even belangrijk als de resultaten. Tijdens dit proces zal samengewerkt worden met ervaringsdeskundigen.
Doelstelling
Onderzoeksdoelstellingen zijn:
- Na het onderzoek hebben we inzicht in welke interventies bijdragen in het ondersteunen van cliënten met een lichte of matige verstandelijke beperking bij het maken van keuzes;
- We hebben beter in beeld wat er voor cliënten nodig is om meer eigen regie te ervaren;
- Hiernaast draagt het onderzoek bij aan versterking van de professionaliteit/ vakmanschap van medewerkers van Ipse de Bruggen op het gebied van ondersteunen van cliënten bij het maken van keuzes/ eigen regie.
Onderzoeksvragen zijn onder andere:
- Hoe ondersteunen wij mensen met een verstandelijke beperking in het maken van keuzes?
- Wat behelst keuzes maken?
- Welke cultuur/context/attitudes/vaardigheden heeft de cliënt nodig?
- Welke cultuur/context/attitudes/vaardigheden heeft de medewerker nodig?
- Wat is er verder nog nodig om dit goed te kunnen doen?
Methode
Er is gekozen voor een inclusief, kwalitatief actie-onderzoek. Onderzoeksmethoden zijn onder andere participerende observatie, interview en focusgroepen. Tijdens het gehele onderzoek is een logboek bijgehouden. Verder zijn er foto’s en filmpjes gemaakt.
Daarnaast is er een literatuurstudie gedaan naar dit thema
Resultaten
De wijze waarop bewoners met een lichte tot matige verstandelijke beperking op een goede manier ondersteund worden, is door:
- te adviseren over keuzes;
- de voor- en nadelen bespreken van bepaalde keuzes;
- ook los kunnen laten als ouder of begeleider: ouders en begeleiders geven vaak advies, maar kunnen dan beter weer loslaten en de keuze bij de bewoner laten. Soms leidt dat tot prima keuzes, maar als het bijvoorbeeld gaat om eten, dan blijkt dat dit niet altijd leidt tot de gezonde keuzes;
- een perspectief ontwikkelen in plaats van keuzes ontmoedigen of afwijzen;
- in kleine stapjes/mogelijkheden kunnen denken en dat ook kunnen overbrengen op de bewoner (ligt ook wel in de lijn van ‘perspectief ontwikkelen’ en niet direct ‘nee’ zeggen;
- de bewoner vertrouwen geven;
- zonder oordeel naar een bewoner kijken;
- goed naar de bewoner en zijn of haar wensen luisteren en daarbij ook kijken naar de vraag achter de vraag;
- samen in gesprek blijven gaan over wat mogelijk is met aandacht voor realiteitszin.
Projectinformatie
Het project is 1-2-2019 gestart en duurt 12 maanden.
Het betreft een kwalitatief praktijkonderzoek onder vijf bewoners, hun ouders en begeleiders van Ipse de Bruggen in samenwerking met een co-onderzoeker vanuit Ipse de Bruggen.
Personen
Marion Matthijsen, Kim Franse
Het betreft een participatief onderzoek, waarbij in alle fases van het onderzoek zal worden samengewerkt met mensen met een verstandelijke beperking en hun naasten.
5 volwassen personen met een lichte of matige verstandelijke beperking van verschillende woonlocaties van Ipse de Bruggen zullen worden betrokken. Elk van deze personen brengt een persoonlijk begeleider mee en iemand uit het netwerk. In totaal zijn dus – naast de onderzoeker en adviseur van DSiN – 15 mensen betrokken.
Er is een co-onderzoeker betrokken die zelf cliënt is bij Ipse de Bruggen en ervaringsdeskundige is op het gebied van ‘zelf keuzes maken’.
Marion Matthijssen (Onderzoek en Training)
Sofie Sergeant, adviseur participatief onderzoek vanuit DSiN
Opdrachtgever en financier: Ipse de Bruggen
Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door het Maria Regina Scholten Fonds, dat beheerd wordt door de stichting Vrienden van Ipse de Bruggen.
Contact
Marion Matthijsen
marion@onderzoektraining.nl
