COVID-19: Taal als spiegel – aannames over kwetsbaarheid

Nienke Spaan schreef samen met Alice Schippers een opinieartikel over de processen en aannames die in het publieke en maatschappelijke debat rondom de corona pandemie zichtbaar zijn geworden. Zij stellen dat de wijze waarop hierbij vanaf de start over ‘kwetsbare mensen” werd gesproken, de onderliggende negatieve opvattingen over kwetsbare bevolkingsgroepen versterkt. De taal, en daarmee het discours, maakt scherp duidelijk dat regelmatig vergeten wordt dat mensen met beperkingen gewoon onderdeel uitmaken van een diverse samenleving. 

Zij plaatsten dit in het perspectief van de kenmerken van (vrouwen)emancipatieprocessen. In die emancipatiestrijd en verwerven van stemrecht werden de opvattingen over het minder zijn en geen toegang hebben tot rechten op basis van al dan niet aanwezige (fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke) beperkingen vaak niet uitgedaagd en zelfs geaccepteerd. Dit fenomeen is ook terug te zien in het maatschappelijke en politieke debat rondom het coronavirus. De auteurs schrijven dat de risico’s verbonden aan het coronavirus passen binnen heersende stereotyperingen en aannames over o.a. mensen met een beperking waardoor er vermenging is opgetreden tussen eigenschappen van het virus - risicofactoren voor slechtere gezondheidsuitkomsten bij een coronabesmetting – en eigenschappen van (groepen) mensen. Zij wijzen er o.a. op dat het hebben van gelijke rechten niet verbonden is aan gezondheid, aan kunnen voldoen aan een veronderstelde norm en aan het ontbreken van beperkingen. Ze  besteden aandacht aan de in Nederland ontstane paradoxale situatie waarbij de groep ‘te beschermen’ mensen disproportioneel geraakt is door zowel het coronavirus als de corona-maatregelen.  

Het artikel is gepubliceerd in het septembernummer van het Nederlands Tijdschrift voor de Zorg aan mensen met verstandelijke beperkingen (NTZ).