Divers boeren
De boer past nog beter dan anders op zijn kippen nu de vos de passie preekt. Het intense verlangen naar de kip stuurt de vos naar het erf van de boer. De vos neemt daarbij risico’s want zijn verlangen is groter dan zijn angst. Na dagen genoegen te hebben genomen met een enkel ratje, een onoplettende pimpelmeesje als tussendoortje, een paar niet echt lekkere kevers en regenwormen, smacht de vos naar een mals kippetje. Maar dan moet hij wel even de uiterst alerte boer durven te trotseren. De boer is namelijk altijd op zijn qui-vive. De boer ploegt, egt, zaait, bemest, voegt gewasbeschermingsmiddelen (gif dus) toe, oogst, verkoopt en klaagt over de matige opbrengst. Zo ziet de vaste volgorde van de akkerende boer eruit. Dat procedé (handelwijze; methodologie) laat de boer niet verstoren door invloeden van buitenaf die zijn boerentrots krenken. Op zijn kavel (plot; onderzoeksdomein) laat de boer geen enkele vos toe. Een boer is natuurlijk geen Boeren Kinkel die zijn eigen gif in de vorm van een vos op zijn erf toelaat aan het eind van zijn kippenproductieprocédé. Iedere boer weet dat de vos alleen maar zijn eigen persoonlijke passie preekt, niet die van de tot een heid samengesmolten passie van de boer én de vos. Passies worden niet gedeeld; passies delen gepassioneerden in categorieën in.
“De essentie van het boer zijn, is de natuur te bedwingen met beschikbare middelen.” Mensen in het algemeen, boeren in het bijzonder, “zijn de scheppers van maakbare natuur die zelfs de soorten benoemen die ze voor ogen hebben.”
Deze twee heerlijke zinnen staan in het BoerBurgerBoek (BBB) van de BoerBurgerBeweging (BBB). Diverse prachtige verhalen van boeren, tuinders en vissers en waardevolle dialogen met burgers zijn verzameld in dit boek. De passie van de 0,3% van de bevolking die zorgt voor het voedsel van de andere 99,7%, spat van elke bladzijde af. “Hoe mooi is dat?”, zeggen we graag anno 2021. De auteur, tevens oprichter Caroline van der Plas, bekent dat hen tot die 99,7% behoort. Hen (om het genderneutraal te verwoorden) is zelf geen boer, wel een gepassioneerde enthousiasteling. Kennelijk hebben de bij het BBBoek en de BBBeweging betrokken boeren de enthousiaste auteur op hun erf toegelaten om de passie van de boer te prediken. Daarmee is de eerder daarbuiten staande auteur ingevoegd in het boerendeel van de bevolking. De mores van die 0,3% zijn door de auteur als zodanig aanvaard en omgezet in een soort ‘Liedboek van de BBB’. De auteur hoort er vanaf dat moment natuurlijk bij (inclusie; belonging); natuurlijk niet als medeboer, wel als mens met het hart op de goede boerenplek. De BBBeweging kan zich met deze adhesie presenteren als een echte boeren-burger-beweging: iedereen kan erbij horen, als de boerenmores worden gerespecteerd. En tegen de afwijkers (aberraties; beperkten, gestoorden en zieken) dekt de BBB zich degelijk in het colofon in, omdat de schrijver noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade aanvaardt, ontstaan door eventuele fouten of onvolkomenheden in dit boek.
Doordenking.
Een ruime diversiteit van verhalen en het insluiten van (een) buitenstaander(s) geven separaat noch tezamen helaas geen garantie voor de uitbanning van onrechtvaardige bevoor-/benadelingen en uitsluitingsmachinaties. Het prediken van diversiteit en inclusie zegt niets over de vos en de boer. Beiden kunnen hun passie prediken ten koste van de ander; niet alleen als buitenstaander, ook als toegelaten buitenstaander op het erf van de ander. Een mooi voorbeeld van een onderzoekster die niet de passie behorend bij het erf ‘diversiteit en inclusie’ predikt, is de analyse van prof. dr. Lidewey E.C. van der Sluis van de twee begrippen op de werkvloer. Deze analyse identificeert vier risicozones; te weten:
- vervlakking – als er sprake is van te weinig eigenheid van mensen in de organisatie;
- fragmentatie – als er te veel categorieën van medewerkers in de organisatie zijn;
- absorptie – als er te veel interne tolerantie is, de cultuur te open is. Als men te lief voor elkaar is;
- isolatie – als het beleid te ver van de werkelijkheid afstaat en leidt tot gevarenblindheid.
De auteur geeft van alle risicozones sprekende voorbeelden. Lastig blijft het wel om de woorden ‘te weinig’, ‘te veel’, ‘te open’, ‘te lief’, ‘te ver verwijderd’, vroegtijdig te her- en erkennen, opdat de risico's kunnen worden voorkomen. Althans, zo’n aanpak wordt door de vigerende kongsi van het juridisch indek- + liberaal-economisch verdien- + sociaal-egologisch zelfrealisatiediscours (vertoog) voorgeschreven. Maar daarover gaat deze blog niet.
Conclusie: (sorry, geen strak gedefinieerde termen) - mening:
diversiteit en inclusie zijn misschien hooguit gemankeerde middelen die een diversiteit aan in- en excluderende werkingen kunnen hebben. Onderbouwing: In de jaren 80 hadden we het migranten- en integratiedebat. In de jaren negentig hadden we het multiculturele debat. Vervolgens kregen we het allochtonendebat en het vluchtelingendebat. En nu hebben we het superdiversiteitsdebat. Ons aller medetaalgenoot Mohamed Ikoubaân heeft weer eens op de overeenkomsten in al die debatten gewezen: “Als al die debatten iets gemeenschappelijks hebben, dan is dat het feit dat ze niet bedacht zijn door de mensen over wie het gaat.” (Rekto:verso, 2021, nr. 90, pag. 73) Is het superdiversiteitsdebat niet het nieuwe jasje van de aloude vulling van de doos van Pandora in de projectencarrousel?
Zutphen, 07-03-2021
Gert R. Rebergen
Deeltijdactivist en schrijver